Chất lượng của hoạt động dạy học cao hay thấp phụ thuộc vào uy tín, năng lực và khả năng thấu hiểu con người của giáo viên. Một trong những đặc điểm tâm lý cá nhân ở học sinh (HS) mà giáo viên cần nắm rõ và ứng xử hợp lý, linh hoạt đó là đặc điểm khí chất.

- Trong giáo dục, nếu giáo viên không nắm vững những đặc điểm tâm lý này thì hoạt động dạy sẽ kém hiệu quả, thậm chí dẫn đến phản ứng ngược, nảy sinh tâm lý tiêu cực trong HS và tập thể lớp học. 

- Việc rèn luyện khí chất không phải là chuyển từ một loại khí chất này sang một loại khí chất khác, vì loại khí chất nào cũng biểu hiện cả mặt ưu điểm và mặt nhược điểm. Điều quan trọng là chỉ rõ ưu điểm, nhược điểm của từng em, giúp HS phát huy ưu điểm, kiềm chế có kết quả, đi đến hạn chế, khắc phục dần những nhược điểm trong học tập và sinh hoạt. Động viên HS kiên trì, quyết tâm khắc phục nhược điểm, tránh nôn nóng, vì đặc điểm tâm lý của khí chất gắn liền với đặc điểm hoạt động sinh lý, với kiểu hoạt động thần kinh cấp cao của cá nhân. Giáo viên cần khuyến khích HS ý thức được ưu điểm và nhược điểm trong khí chất của bản thân và các em khác trong lớp, làm cơ sở cho xây dựng tình bạn chân thành, thân thiện, tránh hiểu lầm đáng tiếc trong ứng xử, xây dựng không khí tâm lý chan hòa trong học tập và sinh hoạt tập thể.

- Các nhà tâm lý phân ra bốn kiểu tính khí như sau: hoạt bát, nóng nảy, bình thản, ưu tư. Tất cả các kiểu khí chất đều có mặt ưu và nhược.

- Những bé hiếu động thuộc tính khí hoạt bát hoặc nóng nảy. Tâm tính của những bé này hay thay đổi thất thường, suy nghĩ nông cạn, hời hợt, chóng chán, làm việc thường hấp tấp, vội vàng, không chịu được hoạt động đơn điệu kéo dài. Nhưng những bé có kiểu tính khí này lại có ưu điểm là ham hiểu biết, linh hoạt, dễ thích ứng với sự thay đổi tình huống, có nghị lực và năng lực sáng tạo. Thông thường đó là những bé vui vẻ, cởi mở, khi gặp những điều thất bại hay khó chịu sẽ ảnh hưởng không lâu đến tâm trạng của chúng. Những người này dễ dàng thiết lập quan hệ, nhanh chóng làm quen với người khác. Nếu cha mẹ có biện pháp giáo dục đúng đắn, những trẻ có khí chất hoạt bát sẽ có lòng vị tha, có thái độ tích cực với mọi hoạt động.

- Những bé chậm chạp, nhút nhát là thuộc tính khí bình thản hoặc ưu tư. Trẻ có kiểu tính khí này nhìn bề ngoài có vẻ yếu đuối, hay lo lắng, buồn phiền, rụt rè, ít cởi mở, dễ cô đơn… Trong công việc, thường là người cần mẫn, chu đáo, trong giao tiếp với mọi người thì nhẹ nhàng, sâu sắc, tế nhị. Đối với các bé có kiểu tính khí này, nếu có sự dạy dỗ đúng đắn thì dễ hình thành những phẩm chất như cần cù, chịu khó. Nhưng trong những hoàn cảnh không thuận lợi, trẻ có thể phát triển những tính xấu đặc trưng như uể oải, thụ động, đôi khi còn thể hiện thái độ thờ ơ, dửng dưng với cuộc sống, với những người xung quanh và thậm chí đối với cả bản thân mình.

- Bất kỳ một đứa trẻ nào dù có khí chất hiếu động, nhanh nhẹn hay yếu đuối, nhút nhát cũng đều có thể trở thành người có ích cho xã hội - nếu như đứa trẻ đó được quan tâm giáo dục, rèn luyện đúng đắn và được phân công công việc một cách hợp lý.

- Đối với trẻ hiếu động, chúng ta cần giao cho trẻ những công việc sôi nổi, mạnh mẽ, khẩn trương. Trẻ sẽ hoàn thành tốt nếu có sự kèm cặp, động viên kịp thời. Còn muốn trẻ sửa tính hiếu động của mình thì cha mẹ nên chọn và cùng trẻ chơi những đồ vật ở trạng thái tĩnh. Những trò chơi như xếp hình, nặn đất sét… sẽ định hướng sự chú ý của bé. Nên cho trẻ chơi những trò đòi hỏi nhiều thời gian, sự tập trung sức lực và trí tuệ như đánh cờ, chạy bộ… Để đạt được kết quả tốt, trẻ sẽ tự điều tiết bản thân, không quá vội vàng, dần dần rèn được tính kiên trì, nhẫn nại. Nếu được phụ huynh cổ động, khuyến khích, dần dần trẻ sẽ khắc phục được tính hiếu động.

- Ngược lại, đối với những bé có tính nhút nhát, chậm chạp, làm gì hay đi đâu cha mẹ nên chọn những loại đồ chơi ở trạng thái động, như ô tô, máy bay hoặc các trò chơi cần phải chơi cùng nhóm bạn để giúp bé hòa đồng và linh hoạt hơn. Tạo ra những tình huống giao tiếp, khuyến khích trẻ xử lý tình huống bằng cách mời về nhà nhóm bạn cùng chơi; đầu tiên là với những đứa trẻ nhỏ tuổi hơn ở cùng xóm, sau đó là cho trẻ hòa nhập với những đứa trẻ cùng tuổi.

- Trẻ nhút nhát, do dự hay sợ xấu hổ, sợ nguy hiểm, cha mẹ nên cổ vũ trẻ tham gia vào các môn thể thao như bơi lội, tập xà đơn, xà kép, bóng bàn, đấu kiếm… Trẻ sẽ cố gắng phản ứng nhanh. Từ đó rèn tính hoạt bát, khẩn trương cho trẻ.