EQ là trí tuệ cảm xúc - tất cả những khái niệm là về việc xác định cảm xúc trong chính bản thân chúng ta và những người khác, liên quan đến người khác và sự truyền đạt về cảm xúc của chúng ta (Theo Cherry, 2018). IQ mặt khác, là trí tuệ nhận thức. Đây là khái niệm về trí thông minh mà mọi người quen thuộc nhất và cũng là loại thường được đo lường thông qua các bài kiểm tra và ước tính thông qua những thứ như điểm trung bình.

5 loại trí tuệ cảm xúc

1. Self-awareness - Tự nhận thức

Được định nghĩa là khả năng nhận ra một cảm xúc khi nó xảy đến. Sự phát triển khả năng tự nhận thức đòi hỏi phải điều chỉnh theo cảm xúc thật của bạn. Nếu bạn tự đánh giá cảm xúc của mình, bạn có thể kiểm soát chúng.

Các yếu tố chính của sự tự nhận thức là:

• Nhận thức cảm xúc - Khả năng nhận diện cảm xúc và tác động của chúng.

• Sự tự tin - Sự chắc chắn về giá trị bản thân và khả năng của bạn.

2. Self-regulation - Tự điều chỉnh

Thường một người ít có sự kiểm soát khi trải nghiệm cảm xúc. Tuy nhiên, có một số người nói rằng một cảm xúc sẽ tồn tại bao lâu bằng cách sử dụng một số kỹ thuật để làm giảm bớt những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, lo lắng hoặc trầm cảm. Một vài trong số các kỹ thuật này bao gồm việc tái hiện lại một tình huống theo hướng tích cực hơn, đi bộ trong một quãng đường dài, thiền định hoặc cầu nguyện.

Tự điều chỉnh bao gồm:

• Tự kiểm soát - Quản lý các xung đột.

• Đáng tin cậy - Duy trì tiêu chuẩn trung thực và liêm chính.

• Sự thuân thủ - Chịu trách nhiệm về hiệu suất của riêng bạn.

• Khả năng thích ứng - Xử lý thay đổi một cách linh hoạt.

• Sự đổi mới - Cởi mở với những ý tưởng mới.

3. Motivation - Động lực

Bạn phải có mục tiêu rõ ràng và thái độ tích cực để thúc đẩy bản thân cho bất kỳ thành tích nào. Mặc dù có thể là người nghiêng về xu hướng tích cực hoặc tiêu cực, bạn có thể nỗ lực và thực hành học cách suy nghĩ tích cực hơn.

Hay nói cách khác, bạn có thể điều chỉnh lại những cảm xúc tiêu cực để chúng trở nên tích cực hơn - điều này sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu của mình. Động lực được tạo thành từ:

• Thúc đẩy thành tích - Không ngừng phấn đấu để cải thiện hoặc đáp ứng tiêu chuẩn xuất sắc.

• Cam kết - Phù hợp với các mục tiêu của đội nhóm hoặc tổ chức.

• Sáng kiến - Sẵn sàng để hành động khi có cơ hội.

• Lạc quan. Theo đuổi mục tiêu một cách bền bỉ, bất chấp trở ngại và thất bại.

 4. Empathy - Sự đồng cảm

Khả năng nhận ra cảm xúc của người khác, đây cũng là một yếu tố khác quan trọng để đạt được thành công trong cuộc sống và sự nghiệp của bạn. Bạn càng khéo léo trong việc nhận ra những cảm xúc đằng sau tín hiệu của người khác, bạn càng có thể kiểm soát tốt hơn các tín hiệu bạn gửi cho họ.

Một người thấu cảm với người khác vượt trội tại những điều sau:

• Định hướng dịch vụ - Dự đoán, công nhận và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

• Phát triển những thứ khác - Nhận thấy những gì người khác cần để tiến bộ và củng cố khả năng của họ.

• Tận dụng sự đa dạng - Cơ hội rèn luyện thông qua những người đa dạng.

• Nhận thức chính trị - Đọc một dòng cảm xúc của một nhóm và những mối quan hệ quyền lực.

• Thấu hiểu người khác - Làm sáng tỏ cảm xúc đằng sau nhu cầu và mong muốn của người khác.

 5. Social skills - Kĩ năng xã hội

Sự phát triển của các kỹ năng giao tiếp tốt cũng tương đương với mức độ thành công trong cuộc sống và sự nghiệp của bạn. Trong một thế giới kết nối ngày nay, mọi người đều có thể truy cập nhanh chóng đến những kiến thức kĩ thuật.

Do đó, những người có kĩ năng tốt thường chiếm vị thế khá quan trọng hơn cả vì bạn phải sở hữu một chỉ số EQ cao để thấu hiểu, cảm thông và đàm phán với người khác trong nền kinh tế toàn cầu. Một số các kĩ năng hữu ích nhất:

• Sự ảnh hưởng - Sử dụng chiến thuật thuyết phục hiệu quả.

• Kĩ năng giao tiếp - Truyền đạt thông tin rõ ràng.

• Khả năng lãnh đạo - Truyền cảm hứng và dẫn dắt đội nhóm.

• Quản trị xung đột - Thấu hiểu, đàm phán và giải quyết các bất đồng.

• Xây dựng kết nối - Nuôi dưỡng những mối quan hệ.

• Hợp tác và cộng tác - Cộng tác với những người khác để hướng tới mục tiêu chung.

• Kĩ năng làm việc nhóm - Tạo ra sức mạnh tổng hợp của đội nhóm trong việc theo đuổi các mục tiêu tập thể

 Những cách để cải thiện trí tuệ cảm xúc

Không giống như IQ, mọi người thực sự có thể cải thiện trí tuệ cảm xúc của họ. Trí thông minh cảm xúc có thể rèn luyện được, ngay cả ở người lớn. Cơ sở này dựa trên một nhánh khoa học mới được gọi là tính khả biến thần kinh (Neuroplasticity).
Trí tuệ cảm xúc có thể được rèn luyện qua các cách sau:

• Rèn luyện sự tập trung để tâm trí được ổn định và sáng suốt.

• Thiền chánh niệm (Mindfulness meditation)

• Phát huy các kĩ năng lắng nghe người khác

• Duy trì năng lượng và thái độ sống tích cực

• Rèn luyện khả năng tự nhận thức

• Rèn luyện khả năng tiếp nhận những lời phê bình một cách có chọn lọc

• Phát huy kĩ năng lãnh đạo

• Kiểm soát những cảm xúc tiêu cực

• Bổ sung và cải thiện vốn từ vựng trong giao tiếp

• Rèn luyện kĩ năng đặt bản thân mình vào vị trí của người khác đối với các tình huống trong giao tiếp