Đây là bước mà nhiều học sinh thường “nhắm mắt” bỏ qua, hoặc “đại khái” để tự hài lòng hoặc hy vọng vào sự may mắn. Thực tế tuyển sinh đại học, cao đẳng đã chứng minh cơ hội trúng tuyển tùy thuộc vào sức học của mỗi học sinh. Nếu bỏ qua bước này, cơ hội theo nghề của con sẽ trở nên mong manh.

Để có thể nhận diện sức học của con, cha mẹ hãy yêu cầu con làm thử bài theo mẫu, lưu giữ, đối chiếu với từng học kỳ, so sánh kết quả và tự xác định khả năng.

Việc xác định năng lực sớm giúp các con có kế hoạch tự điều chỉnh việc học nhằm quyết tâm thực hiện được mơ ước của mình. Nếu sức học quá chênh lệch với ước mơ, nên học ở một trường khác, bậc học phù hợp để có nghề nghiệp mà con yêu thích, và đủ sức vào theo các tiêu chí tuyển sinh của trường đó.

Tìm được công việc làm phù hợp và ổn định là mong ước của cha mẹ khi con học xong ngành nghề. Nhưng điều này tùy thuộc rất nhiều vào nhu cầu sử dụng lao động của ngành, nghề mà con bạn theo học. Nói cách khác, là tùy thuộc vào thị trường tuyển dụng lao động của ngành, nghề đó.
Vì vậy, các bậc cha mẹ cần tìm hiểu thị trường tuyển dụng để biết:

Các công việc đang có nhu cầu sử dụng lao động ở tại địa phương, quốc gia và quốc tế;

Những nghề có tiềm năng phát triển trong tương lai;

Các yêu cầu và đòi hỏi của nghề

Những ngành nghề nào càng cần tuyển dụng nhiều lao động thì những người học xong ngành nghề đó càng dễ có cơ hội xin việc làm hoặc tự tạo việc làm cho bản thân.
Ví dụ: Trong thời gian vừa qua và những năm sắp tới, ngành Du lịch _ Khách sạn _ Nhà hàng có xu hướng phát triển mạnh ở nước ta, nhất là những vùng có tiềm năng du lịch cao như
Đà Nẵng, Nha Trang, Phan Thiết, Nghệ An, Quảng Ninh… Vì vậy, những em học ngành này ra trường thường dễ có việc làm hoặc tự tạo được việc làm cho bản thân (như mở công ty du lịch tư nhân, nhà hàng, quán cơm, quán cà phê…)

 Vào lớp 10, con đã có kế hoạch về nghề nghiệp tương lai. Bây giờ là lúc con thực hiện ước mơ. Việc cần làm để luôn xác định đúng hướng đi là lập sổ tay hướng nghiệp. Bước này chính là quá trình tự hướng nghiệp bản thân, kiểm soát, điều chỉnh hành vi nhằm vượt qua những khó khăn, cản trở để đạt mục tiêu cao nhất.

Cần thiết phải lập kế hoạch nghề nghiệp vì chọn nghề cả một cuộc hành trình lâu dài với nhiều công việc phải làm, từ tìm hiểu bản thân, tìm hiểu thị trường tuyển dụng, tìm hiểu các yếu tố tác động đến việc xác định mục tiêu, ra quyết định, thực hiện quyết định và đánh giá quyết định nghề nghiệp.
Một điểm quan trọng trong bước này là không nên ảo tưởng hay mơ mộng xa vời thực tế, không phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện kinh tế của gia đình.

Việc nhận diện tính cách, kỹ năng, giá trị và sức học giúp con vừa tự khám phá mặt mạnh, vừa xác định chính xác những hạn chế của bản thân để có những điều chỉnh phù hợp, chứ không làm triệt tiêu ước mơ của con.

Giúp con hướng nghiệp không phải là việc dễ dàng. Tập trung công sức một chút, cha mẹ có thể dễ dàng giúp đỡ các con tìm kiếm công việc phù hợp trong tương lai.